viotianet.gr Νέα απο τη Βοιωτία και τη Στερεά Ελλάδα
Η γερόντισσα Ουρανία έχει το χάρισμα που έχουν λίγοι Κρητικοί, να συνθέτουν απίστευτης ομορφιάς μαντινάδες σε ελάχιστο χρόνο. «Το σώμα και τα κόκκαλα γίνονται μόνο χώμα. Παρ’ τη φωτογραφία μου να με θυμάσαι χρόνια», είπε στον ανταποκριτή μας Λεωνίδα Κουδουμογιαννάκη στον οποίο και παραχώρησε μια συνέντευξη για την εφημερίδα “Νέα Κρήτη”.
Η Ουρανία Τζανή είναι σήμερα η μεγαλύτερη σε ηλικία Καβουσανή. Γεννήθηκε στις 14 Οκτωβρίου του 1912 ημέρα Δευτέρα, πέντε μέρες μετά από την επίσημη κήρυξη του Βαλκανικού Πολέμου, στις 9 Οκτωβρίου του 1912, ημέρα που εξέπνεε το τελεσίγραφο προς την Τουρκία, με το οποίο οι συμμαχικές Χώρες (Ελλάδα, Σερβία, Μαυροβούνιο και Βουλγαρία) ζητούσαν τη διασφάλιση της αυτονομίας των εθνικών μειονοτήτων τους, που ζούσαν στο έδαφός της, όταν πρωθυπουργός της χώρας ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος.
Στο παρελθόν ο Νικόλαος Κων. Σαριδάκης (Σαρρής) έζησε 114 ή 115 χρόνια! Ο Βασίλειος Κασωτάκης, αν και δοκιμασμένος από τη νόσο Χάνσεν (φιλοξενήθηκε στο λεπροκομείο της Σπιναλόγκας και όταν έκλεισε μεταφέρθηκε στην Αθήνα), κατάφερε να ζήσει 115 χρόνια! Σήμερα υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός υπερήλικων Καβουσανών που βαδίζουν υγιέστατοι προς τα εκατό χρόνια!
Η υγεία και η μακροβιότητα της γερόντισσας Ουρανίας φαίνεται να είναι αποτέλεσμα των κληρονομικών της καταβολών, αλλά και των επιρροών που δέχτηκε από το περιβάλλον της. Η κρητική διατροφή είναι ανάμεσα στους σημαντικότερους παράγοντες που επηρέασαν τον οργανισμό της.
«Ό,τι τρώγαμε ήταν καθαρά. Δεν ήταν ψεκασμένα. Ροβίθια, φακές, παπούλες, κουκκιά, ασκορδουλάκοι, σιτάρι, βρούβες ήταν το φαγητό μας. Πηγαίναμε στο Κλήρος (βουνό 1.200 μέτρα υψόμετρο) μαζί με άλλες γυναίκες να βρούμε ασκορδουλάκους και χόρτα. Αναθρέφαμε γουρούνια, κατσίκια και μοσχάρια. Κάναμε τσιγαρίδα με το χοιρινό κρέας. Η μάνα μου μας έκανε αβγά με την τσιγαρίδα ομελέτα», λέει.
Για τα γλέντια στο χωριό μού ανάφερε: «Σε όλες τις γιορτές κάναμε γλέντια. Στον Αρχάγγελο μετά τη Λειτουργία μαζευότανε όλο το χωριό στον περίβολο και γλεντούσαμε. Στον Αϊ Αντώνη, στο αλώνι που ήτανε πιο πέρα, γλεντούσαμε όλη την ημέρα, της Παναγίας στην Αύγο, στην Ανάληψη, στο Θόλο, καθόμασταν παρέες κάτω από τον ίσκιο μετά τη Λειτουργία. Στα καφενεία του χωριού βάζανε γλέντια με τους βιολατόρους του χωριού. Γλεντούσαμε στα σπίτια σε κάθε χαρά με οικογενειακούς φίλους».
Η γερόντισσα Ουρανία δούλευε από μικρό παιδί στα βουνά. Ο πατέρας της ήταν αγρότης και κτηνοτρόφος και τον βοηθούσε μαζί και όλη την οικογένειά της. «Για να βγάλεις ένα κομμάτι ψωμί έπρεπε να δουλέψεις σκληρά. Δουλεύαμε σκληρά από ήλιο σε ήλιο. Όταν ο πατέρας μου ήταν άρρωστος δούλευα επί επτά χρόνια και έκανα τα χωράφια ζευγάρι ξυπόλητη. Εργάτες μόνο των πεθαμένων δεν έκανα. Δούλευα πριν τον πόλεμο του ’40 με 5 δραχμές μεροκάματο στις ελιές όλη την ημέρα».
Δε γνώρισε νοσοκομεία και γιατρούς παρά μόνο στις γέννες. «Δεν αρρώστησα ποτέ μου. Μια φορά πονούσε το κεφάλι μου και η κόρη μου έδωσε μια ασπιρίνη. Την έφτυσα γιατί ήταν πικρή και φοβήθηκα να μη δηλητηριαστώ. Στα γεράματά μου έκανα μια εγχείρηση στα μάτια. Μετά τα ’90 παίρνω κάποια φάρμακα».
Σε νεότερη ηλικία πήγαινε τακτικά στην εκκλησία και σεβόταν τους παπάδες του χωριού. Θυμάται όλους τους αρχαιότερους και νεότερους κληρικούς του χωριού που έφυγαν από τη ζωή. «Τον παπα-Παύλο Πλακαντωνάκη – ζούσε σε ένα μικρό δωμάτιο, κελί το λέγανε – τον παπα-Κωσταντή Πατεράκη, τον παπα-Γιάννη Τζενάκη, τον παπα-Γιώργη Πατεράκη, τον παπα-Ιωάννη Πολυχρονάκη, τον παπα-Λαθούρη (Εμμανουήλ Λαθουράκη) και τον παπα-Κωνσταντίνο Φιοράκη».
Έζησε την κήρυξη του πρώτου Βαλκανικού Πολέμου, την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, τη Μικρασιατική εκστρατεία και τα θλιβερά γεγονότα της καταστροφής, την ανταλλαγή του πληθυσμού με την Τουρκία, τον Α’ Παγκοσμίου πόλεμο, τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, την ιταλογερμανική κατοχή, την περίοδο της Αντίστασης και του Εμφυλίου, την περίοδο της Χούντας και σήμερα την παγκόσμια ύφεση και την σημερινή Ελλάδα υπό το καθεστώς της τρόικας.
Παντρεύτηκε το 1943 τον Πολυχρόνη και γέννησε πέντε παιδιά. Τυχερή από την πρώτη γέννα της, η κόρη της Αικατερίνη. Τα άλλα τέσσερα παιδιά (αγόρια) δυστυχώς γεννήθηκαν πεθαμένα. Έχει δύο εγγόνια, πέντε δισέγγονα και δύο τρισέγγονα. Όλη της η οικογένεια φαίνεται να έχει ισχυρά γονίδια. Η αδελφή της η Σοφία είναι 98 ετών, ο αδελφός της ο Στέλιος 94 ετών, και η μικρή αδελφή της, η Καλλιόπη, 84 ετών.
Η υπεραιωνόβια γερόντισσα Ουρανία, εκπληκτικά διαυγής για την ηλικία της, μου μίλησε με ευχέρεια για τη ζωή της και για όλα τα γεγονότα από την παιδική της ηλικία, ευχάριστα και δυσάρεστα, που τη σημάδεψαν.
Θυμάται τα παιδικά της χρόνια όταν ακόμα μικρό κορίτσι έπαιζε αρμονικά με τα παιδιά των τούρκικων οικογενειών που ζούσαν στο χωριό. Έπαιζε με την Φατμέ και την Σελιγιέ, τις εγγονές της Αϊσούλας και του Μουσταφά. «Ο Μουσταφά είχε ένα γιο, τον Μπιλάλη. Ο Μπιλάλης είχε ένα γιο, τον Αλή. Λέγανε ότι ο Αλής ήταν από χριστιανικό αίμα γι’ αυτό και γεννήθηκε την ημέρα των Χριστουγέννων». Με λεπτομέρεια μου μίλησε για τις τούρκικες οικογένειες του χωριού, το τζαμί και τα δύο τούρκικα νεκροταφεία. «Θυμάμαι τον Μουλαλή, τον Τσαμάντη, τον Χατζαλή, τον Χερφαλή, τον Μουσταφά. Το ΄22 φύγανε όλες οι τούρκικες οικογένειες μαζί. Ήμουνα κοπέλι όταν πέθανε ο Χερφαλής. Ο Αλής, ο γιος του Μουσταφά, ξανάρθε στο χωριό μετά από πολλά χρόνια για να δει τα πατρογονικά του». Μου μίλησε για τους Τουρκοκρητικούς που χαιρόταν όταν συναντούσαν Κρητικό και του παράγγελναν: «Σαν πας στην Κρήτη, Κρητικέ, χαιρέτα μας την Κρήτη. Χαιρέτα μας και το βουνό που λένε Ψηλορείτη».
Στο σχολείο πήγε μεγάλο κορίτσι και μετά τη β’ δημοτικού εγκατέλειψε το σχολείο από ντροπή, λόγω της ηλικιακής διαφοράς με τα άλλα παιδιά της τάξης της.
του Λεωνίδα Κουδουμογιαννάκη
Πηγή: neakriti.gr
